Leiderschap: de drie vaardigheden
Je wilt een leider zijn. Hoe word je dat? Als eerste moet je weten welke vaardigheden je als leider moet hebben. Een eerste aanzet, een klassiek model van Katz, stelt dat je dan op deze gebieden sterk moet zijn:
- Technisch: vakkennis, gedegen kennis van product en operaties, analytisch vermogen, cognitieve kracht.
- Menselijk: andermans belang kunnen zien, kunnen enthousiasmeren, kunnen samenwerken.
- Conceptueel: gemakkelijke omgang met grote perspectieven en abstracte ideeën, deze zelf hebben, en het verband met het concrete zien.
Katz maakte hierbij ook een onderscheid tussen strategisch, tactisch en operationeel managen. Bij strategisch wordt het conceptuele belangrijker, bij operationeel het technische. Het menselijke is op alle lagen even belangrijk.
Na Katz zijn er nog vele andere opsommingen uitgedacht. Ik heb tien onderzoeken samengevat. Hoewel daarin tientallen verschillende termen naar voren komen over welke vaardigheden leiders zouden hebben, is alles opmerkelijk goed samen te vatten in drie kernvaardigheden:
- Kennis van zaken: intelligentie, taakkennis, scherp oordeelvermogen.
- Oog voor mensen: verantwoordelijk, alert, sociaal, integer, adaptief.
- Drive: motivatie, volharding, (zelf)vertrouwen, initiatief, gepast dominant.
De samenvattende categorisering lijkt in hoge mate op die van Katz. Alleen in het derde item zit het verschil dat Katz de nadruk legt op het conceptuele, terwijl de vele latere auteurs het belang van drive benadrukken. Maar dit is perfect complementair: het gaat naast kennis van zaken en oog voor mensen om “de drive om goede ideeën te verwerkelijken“.
Een leider heeft dus kennis van zaken, oog voor mensen en drive rond goede ideeën. Je kunt je nog afvragen of het hier om vaardigheden of eigenschappen gaat, ofwel om de vraag: is dit te trainen of moet dit “in je zitten”? Hier valt echter weinig aan te bediscussiëren: de experts op dit gebied zijn ervan overtuigd dat dit alles te trainen is.
Vraag jezelf dus af hoe jij scoort op deze vaardigheden. Wees daar vooral zeer kritisch in als je serieus bent in je ambities rond leiderschap, want vrijwel iedereen zal beweren “oog voor mensen” te hebben, maar bij velen valt dat in de praktijk nog wel te relativeren. En bovendien zit hierin ook de valkuil van dit ogenschijnlijk eenvoudige vaardighedenlijstje: natuurlijk hebben veel mensen deze eigenschappen in enige mate (dat lijkt dus makkelijk afvinken), maar het komt er op aan dat je ze in evidente mate hebt ten overstaan van degenen voor wie jij graag leider bent. Train het en leid!
De SpeedMBA e-cursus is live!
Alles van business leren in je eigen tijd? Bestel dan snel de SpeedMBA
online cursus!
